Central SA
Mangaung-metro se afvalkrisis bereik kritieke vlak─── CHARNÉ VAN DER MERWE 13:35 Thu, 04 Sep 2025

Inwoners van Bloemfontein word weereens deur ’n afvalbestuursramp in die gesig gestaar met oorvol vullisdromme en opgehoopte vullis wat mense se lewensgehalte, openbare gesondheid en sanitasie bedreig.
Vullis hoop steeds op in voorstede, wat gemeenskappe frustreer en bekommer, terwyl basiese dienste waarvoor inwoners betaal, steeds nie gelewer word nie. Die krisis het dringende optrede van sowel burgerregte-organisasies as politieke partye ontlok.
AfriForum het ’n strafregtelike klag teen Sello More, munisipale bestuurder van Mangaung, ingedien met verwysing na sy “voortgesette versuim om effektiewe afvalbestuur te implementeer” en te verseker dat die stortingsterreine voldoen aan die vereistes van die Wet op Nasionale Omgewingsbestuur, sê Jaco Grobbelaar, AfriForum se hoof van die sentrale streek.
Vullis hoop steeds op in voorstede. Foto verskaf
“Geen van Bloemfontein se stortingsterreine voldoen tans aan die wetlike vereistes nie en ons het herhaaldelik probeer om die munisipale bestuurder en provinsiale regering te betrek, sonder reaksie.”
Grobbelaar sê om die aandag te vestig op die metro se mislukkings, het AfriForum afval by die munisipale gebou opgelaai en selfs ’n speelgoedvullisvragmotor aan More oorhandig as ’n simboliese gebaar van die metro se onvermoë om afvalverwydering te bestuur.
Die DA in die Vrystaat beaam die omvang van die krisis en beklemtoon dat Mangaung se vullisverwyderingstelsel op die rand van totale ineenstorting is as gevolg van jare se wanbestuur, vakbondinmenging en ’n gebrek aan prestasie-afdwinging.
AfriForum het 'n klag teen die munisipale bestuurder van Mangaung ingedien. Foto verskaf
“Onlangse aankondigings het aan die lig gebring dat die vullisverwyderingskedules erg ontwrig is, met die Maandag- en Dinsdaggebiede wat in die middel van die week bedien word, terwyl die oorblywende voorstede sonder vullisverwydering gelaat word,” sê Tjaart van der Walt, DA-raadslid. Die DA beklemtoon dat perke op oortyd verhinder het dat daar oor naweke diens gelewer word, wat meebring dat vullis onwettig in strate gestort kan word.
Volgens Grobbelaar wys More se prestasiebeoordeling vir die 2024/2025-boekjaar dat hy al sy interne maatstawwe vir sukses (KPI’s) ten volle bereik het, terwyl die Mangaung-metro inderwaarheid feitlik bankrot is. Die metro is nie eens in staat om basiese dienste soos vullisverwydering te lewer nie.
“Die inwoners van Mangaung verdien aanspreeklikheid, wetlike nakoming en betroubare dienslewering. AfriForum sal voortgaan om druk op die metro te plaas om sy grondwetlike verpligtinge na te kom en hom aanspreeklik te hou wanneer dit misluk.”
AfriForum tel vullis op. Foto verskaf
Van der Walt sê hierdie patroon van verwaarlosing kom al sedert 2018, en sluit in die Samwu-gedrewe voorvalle van sabotasie, intimidasie en die misbruik van oortyd.
“Inwoners word deur oorvol vullisdromme en gesondheidsgevare in die gesig gestaar, asook die vernedering om te betaal vir dienste wat nie gelewer word nie. Ons het dringende optrede van die munisipale bestuurder, die hoof van die departement en die uitvoerende burgemeester geëis om oplossings te kommunikeer, aanspreeklikheid af te dwing en met gemeenskapsorganisasies saam te werk aan gebeurlikheidsplanne.”
AfriForum en die DA beklemtoon dat besliste optrede, aanspreeklikheid en bekwame dienslewering dringend nodig is om Mangaung se afvalbestuurstelsel te herstel.
OFM Nuus mvh