Varkgriep, medies bekend as H1N1-griep, is ’n aansteeklike respiratoriese siekte wat veroorsaak word deur die griep A-virus. Dit kan varke sowel as mense besmet. Hoewel simptome dikwels ooreenstem met dié van gewone griep, kan dit in sommige gevalle ernstig word.

Volgens WebMD is die H1N1-subtipe die algemeenste stam wat verantwoordelik is vir varkgriep by mense. Dit het genetiese ooreenkomste met griepvirusse wat varke aantas. Ander subtipes soos H1N2 en H3N2 sirkuleer ook in varke en kan soms ook mense besmet.

Die H1N1-virus het wêreldwye aandag gekry tydens die 2009-pandemie, toe dit vir die eerste keer wyd onder mense versprei het.

Varkgriep is aan die toeneem. Foto: iStock

Simptome van varkgriep:

Individue wat met varkgriep besmet is, kan die volgende simptome ervaar:

•  aanhoudende hoes (wat droog kan wees);
•  moegheid en lusteloosheid;
•  spierpyne;
•  hoofpyn of seer keel;
•  verlies aan eetlus;
•  kortasem;
•  hoë koors
•  nies of ’n loopneus;
•  algemene listeloosheid;
•  kouekoors; en
•  toe neus of ’n gehyg.

Hoërisikogroepe

Sekere individue is meer vatbaar vir die ontwikkeling van ernstige simptome of komplikasies van varkgriep:

• swanger vroue;
• kinders onder vyf;
• volwassenes ouer as 65 jaar;
• tieners op langtermyn-aspirienterapie; 
• mense met verswakte immuunstelsels (bv. as gevolg van MIV/vigs); 
• individue met chroniese mediese toestande soos asma, diabetes, hartsiekte en neuromuskulêre afwykings; en
• diegene in die nabyheid van besmette individue of besige plekke, verhoog die risiko van oordrag.

Oorsake en Oordrag

Varkgriep word hoofsaaklik veroorsaak deur griepvirusse wat tipies varke besmet. Die virus kan egter muteer en van persoon tot persoon versprei, wat die mees algemene manier van oordrag in menslike uitbrkings is. 

Anders as siektes soos tifus, wat deur luise of besmette voedsel/water versprei word, word varkgriep nie gewoonlik direk van diere na mense oorgedra nie.

Hoe versprei dit?

Varkgriep is ’n uiters aansteeklike siekte. Dit versprei deur slymdeeltjies en speeksel. Dit kan versprei deur hoes, nies, aanraking met kiembedekte oppervlak en dan gelyktydig aan oë of neus.

Wanneer mense met varkgriep nies of hoes, versprei die virus in die lug rondom en hierdie druppels bly in die lug hang of kan op oppervlaktes beland wat dikwels aangeraak word.

Wanneer iemand met hierdie druppels in aanraking kom, is dit heel waarskynlik dat hulle op dieselfde manier as ’n seisoenale griep met die virus besmet raak.

Wat is die behandeling?

Volgens Cleveland Clinic behandel dokters varkgriep met dieselfde medisyne wat gewoonlik voorgeskryf word om seisoenale griep te behandel. Daar is waargeneem dat medisyne wat vir seisoenale griep gebruik word, goed gewerk het in die behandeling van varkgriep.

Die eerste 48 uur is die belangrikste vir effektiewe gebruik van hierdie medisyne ná die aanvang van die simptome. Antibiotika werk nie in die behandeling van varkgriep nie, aangesien H1N1 ’n virus is en antibiotika slegs vir bakteriële infeksies gebruik word.

Vurisinfeksie kan egter die immuniteitstelsel van die liggaam benadeel tot die vlak dat ’n pasiënt met een of ander bakterie besmet kan word. Dokters kan in sulke gevalle antibiotika bykomend tot ander medikasie voorskryf.

Voorkoming van varkgriep

Die volgende is die wenke om varkgriep te voorkom volgens Mayo Clinic:

• Kiembestand die vel: Was hande goed en gereeld. Gebruik warm water en seep en vryf hande minstens 20 sekondes saam.
• Handhaaf ’n afstand: Om te naby te wees is ’n ope uitnodiging vir virusse in die lug. Dit beteken om noue kontak te vermy met mense wat koors het en nies of hoes.
• Kontak dadelik ’n dokter wanneer varkgriep vermoed word.
• Gebruik gesigmaskers: Hoewel dit nie nodig is vir mense wat nie in gesondheidsorgwerk werk nie, is die dra van gesigmaskers ’n veilige opsie. Mense met varkgriep moet ook ’n gesigmasker dra, sodat die virus bedwing kan word.

’n Paar varkgriepmites

• Hoewel dit varkgriep heet, word varkgriep nie deur varke oorgedra nie en kan dit nie opgedoen word deur varkvleisprodukte te eet nie.
• Varkgriep versprei nie deur liggaamlike kontak nie. Individue kom in kontak met die varkgriepvirus wanneer ’n pasiënt in die omgewing hoes of nies.
• Baie glo dat mense net een keer in hul lewe deur varkgriep besmet word. Dit is nie waar nie. Die H1N1-virus werk soos enige ander seisoenale griepvirus wat in die komende jare weer kan besmet.
• Moenie medikasie vermy nie, aangesien dit nie ’n eenvoudige verkoue is nie. Korrekte medisyne word binne 48 uur ná die griepsimptome geneem, soos deur ’n geneesheer voorgeskryf.
• Die meeste mense dink dat hulle veilig is as hulle in die somer ingeënt word. Dit is nie waar nie. Om elke winter ingeënt te word is ’n vereiste om varkgriep te voorkom.

Hierdie inligting is slegs bedoel vir algemene inligtingsdoeleindes en vorm nie professionele mediese advies nie. Raadpleeg altyd 'n gekwalifiseerde gesondheidsorgwerker vir enige vrae wat u mag hê rakende 'n mediese toestand of behandeling.

OFM Nuus cg