On Now
Weekdays 18:00 - 19:00
OFM Business Hour Olebogeng
Show Background
NEXT: 19:00 - 22:00 OFM Nights with Ashmund
Listen Live Streams

Central SA

Geestesgesondheidkrisis onder studente neem toe – kenners vra dringende optrede

───   CHARNÉ VAN DER MERWE 11:33 Tue, 14 Oct 2025

Geestesgesondheidkrisis onder studente neem toe – kenners vra dringende optrede | News Article
Foto ter illustrasie: iStock

’n Kommerwekkende toename in geestesgesondheiduitdagings onder Suid-Afrikaanse universiteitstudente het een van die ernstigste krisisse geword wat hoër onderwys tans in die gesig staar.

Toenemende akademiese, finansiële en emosionele druk eis ’n swaar tol op jong mense se welstand. Instellings moet dringend reageer, sê die onderwyskenner dr. Linda Meyer, besturende direkteur van IIE Rosebank College en president van Rosebank International University College Ghana. 

Volgens navorsing deur Higher Health South Africa (Higher Health SA) – die departement van hoër onderwys en opleiding se agentskap vir gesondheid en welstand in die postsekondêre stelsel – is die omvang van die probleem verstommend, sê Meyer.

Dr. Linda Meyer. Foto verskaf

“Tussen Januarie 2021 en Junie 2023 het die agentskap geestesgesondheidsvoorkomingsintervensies aan meer as 321 000 studente gelewer en psigososiale ondersteuning en berading aan meer as 23 450 studente verskaf. Hierdie syfers beklemtoon nie net die toenemende vraag na ondersteuning nie, maar ook ’n toenemende bewustheid van geestesgesondheid as ’n kritieke pilaar van studentesukses,” sê sy.

Sy verduidelik dat universiteitslewe dikwels saamval met ’n ontwikkelingsfase waarin baie geestesgesondheidsversteurings vir die eerste keer ontstaan.

“Versteurings soos angs, depressie en bipolêre versteuring begin dikwels tussen die ouderdomme van 17 en 25 – juis wanneer jongmense tersiêre opleiding volg,” sê sy. “Hierdie oorgang, dikwels gekenmerk deur die huis te verlaat en nuwe sosiale en akademiese verwagtinge in die gesig te staar, kan opwindend wees, maar ook oorweldigend.”

Studente het ’n groeiende sielkundige nood. Foto: iStock

Meyer voeg by dat finansiële stres, behuisingsonsekerheid, sosiale isolasie en die druk om aan gesins- of gemeenskapsverwagtinge te voldoen, alles bydra tot groeiende sielkundige nood. 

In ’n nasionale studie oor 17 Suid-Afrikaanse universiteite is bevind dat 37,1 % van studente aan die kriteria vir angsversteurings voldoen het, 16,3 % vir gemoedsversteurings, en 24,4 % selfdoodgedagtes in die vorige maand aangemeld het. Tog het slegs een uit elke vyf studente behandeling ontvang.

“Hindernisse sluit in koste, ’n gebrek aan tyd, vrees vir stigma en die wanopvatting dat geestesongesteldheid ’n teken van swakheid is,” merk Meyer op. “Hierdie uitdagings lei tot dalende akademiese prestasie, afwesigheid, uitval en, in ernstige gevalle, selfmoord.”

Personeel benodig opleiding

Sy waarsku dat universiteite verder as krisisbestuur moet beweeg en ’n proaktiewe kultuur van sorg moet aanneem. “Leierskapsverbintenis is die sleutel. 

“Geestesgesondheid moet in institusionele strategie geïntegreer word, met hulpbronne wat vir berading en ondersteuning toegeken word. Personeel benodig opleiding om studente wat in gevaar is, vroeg te identifiseer,” sê sy.

Gereelde welstandsopnames, anonieme assesserings en werkswinkels oor stresbestuur en veerkragtigheid kan help om te skep wat dr. Meyer ’n “proaktiewe welstandsekosisteem” noem. Sy moedig universiteite ook aan om deernisvolle akademiese praktyke aan te neem – soos buigsame sperdatums en inklusiewe onderrigbenaderings – om sielkundige druk te verminder.

Studente word aangeraai om hulp te soek indien hulle oorweldig voel. Foto iStock

Meyer beklemtoon dat vroeë intervensie lewens red. Waarskuwingstekens sluit in volgehoue hartseer, verlies aan motivering, sosiale onttrekking en gedagtes van selfbesering. Studente wat hierdie simptome ervaar, word aangemoedig om hulp te soek – of dit nou by kampusberaders, dosente of eweknieë is.

Hulplyne soos Higher Health se 24-uur-krisislyn (0800 36 36 36) of WhatsApp-hulplyn (083 937 7200) bied gratis en vertroulike ondersteuning. 

“Om hulp te soek is nie ’n teken van swakheid nie, maar van sterkte,” sê Meyer. “Dit verhoed dat probleme eskaleer, beskerm akademiese vordering en bevorder langtermyn welstand.”

Ware sorggemeenskappe

Vennootskappe tussen universiteite, Higher Health SA, die departement van gesondheid en gemeenskapsorganisasies is noodsaaklik, voeg sy by, om kapasiteit uit te brei en toegang tot professionele sorg te verseker.

“Die aanspreek van die geestesgesondheidskrisis in hoër onderwys is beide ’n morele en strategiese noodsaaklikheid,” sluit Meyer af. 

“’n Universiteit kan nie akademiese uitnemendheid bereik sonder om die sielkundige welstand van sy studente te koester nie. Deur geestesgesondheid as die kern van hul missie te beskou, kan universiteite van leerinstellings in ware sorggemeenskappe transformeer.”

• Het jy ’n nuuswenk om te deel? Bel of whatsapp die OFM Nuus-lyn: 066 487 1427.

OFM Nuus/Charne van der Merwe mvh

@ 2025 OFM - All rights reserved Disclaimer | Privacy Policy | We Use Cookies - OFM is a division of Central Media Group (PTY) LTD.