Die provinsie dra ook ruimskoots by tot die skoonenergierevolusie soos sonkrag en groen waterstof.

Cyril Ramaphosa se besoek Vrydag (25/7) was daarop gemik om koördinering tussen nasionale, provinsiale en munisipale strukture te verbeter om gemeenskappe beter te dien. Hy het in Kimberley tydens ’n formele gesprek tussen die nasionale en provinsiale uitvoerende raad die strategiese belangrikheid van die versterking van samewerkende bestuur beklemtoon.

Pres. Cyril Ramaposa het tydens ’n formele gesprek tussen die nasionale en provinsiale uitvoerende raad. Foto verskaf

Dit was die sesde sodanige gesprek tussen die nasionale uitvoerende gesag en ’n provinsiale uitvoerende gesag, na vroeëre vergaderings met Limpopo, Mpumalanga, KwaZulu-Natal, Gauteng en die Oos-Kaap.

Die vergadering is bygewoon deur verskeie sleutelfigure in die regering, insluitend Minister Velenkosini Hlabisa (programdirekteur), die Noord-Kaapse premier, rr. Zamani Saul, verskeie nasionale ministers en adjunkministers, LUR’e, burgemeesters en senior amptenare.

Ramaphosa sê dat die regering onder die distriksontwikkelingsmodel (DDM), wat in 2019 ingestel is, langdurige uitdagings soos werk in silo’s en sogenaamde “valskermontwikkeling” wil uitskakel, projekte wat op nasionale vlak ontwerp is met min begrip van plaaslike behoeftes en toestande.

“Hierdie uitdagings was tydrowend en duur en het bygedra tot ’n toenemende vertrouenstekort tussen die regering en gemeenskappe,” sê Ramaphosa.

Hy beklemtoon verder die rol van hierdie betrokkenhede in die verbetering van interregeringskoördinering, slimmer beplanning en gesamentlike probleemoplossing, veral op munisipale vlak waar kapasiteit en hulpbronne dikwels beperk is.

Ramaphosa prys die Noord-Kaap se ekonomiese evolusie en ’n onlangse Pulitzer-sentrumverslag aangehaal wat die provinsie “Suid-Afrika se opkomende kragstasie” genoem het.

Ambisieuse groen waterstofprojek

Volgens Ramaphosa is die groei in sonkrag- en groen waterstofenergieprojekte plaas in die Noord-Kaap aan die voorpunt van die globale hernubare energie-oorgang.

“Die groen waterstofmeesterplan is ambisieus in beide omvang en potensiële voordele – nie net vir die Noord-Kaap nie, maar ook vir die nasionale ekonomie, vir die SAOG-streek, vir die vasteland en wêreldwyd.”

Die president voeg by dat die provinsie se groeiende industriële potensiaal versterk word deur tradisionele sektore soos mynbou, tesame met die ontwikkeling van spesiale ekonomiese sones, industriële parke en groot infrastruktuuropgraderings – insluitend hawe- en spooruitbreiding.

Ten spyte van hierdie vooruitgang erken hy volgehoue sosio-ekonomiese uitdagings in die provinsie. Volgens die Nasionale Tesourie se 2024 provinsiale sosio-ekonomiese oorsig het armoedevlakke toegeneem en die aantal huishoudings met toegang tot basiese dienste soos water het afgeneem.

Jeugwerkloosheid bly ’n groot bron van kommer. Ramaphosa sê ook fiskale beperkings vertraag kritieke projekte, soos asbesverwydering, grondrestitusie, landelike elektrifisering, openbare behuising en rampreaksie. 

Hy vra vir “kreatiewe befondsingsmeganismes” vir katalitiese ontwikkelings soos die Boegoebaai-hawe en die Noord-Kaapse Industriële Korridor. Inisiatiewe met ’n hoë impak, soos die R1 miljard-behuisingsprogram en die Kimberley Groot Gat-distrik, benodig ook nasionale ondersteuning om te vorder.

LEES OOK: Noord-Kaap se begroting gekritiseer

Die President moedig sterker integrasie tussen plaaslike, provinsiale en nasionale beplanning aan, veral met staatsondernemings, en sê pogings moet in lyn wees met die mediumtermyn-ontwikkelingsplan. 

Volgens Ramaphosa moet die provinsiale regering sy gereedheid vir klimaatsverandering en natuurrampe oorweeg en dringend stygende munisipale skuld en inkomste-invorderingstekorte aanspreek. Toerisme is uitgewys as nog ’n onderbenutte sektor met groot potensiaal. 

In sy afsluitingswoorde bedank Ramaphosa die deelnemers vir hul toewyding en hy beklemtoon dat hierdie betrokkenheid die sleutel was tot die bou van “’n bekwame, etiese ontwikkelingstaat.”

OFM Nuus mvh