Die polisie moedig vroue dié Vrouemaand aan om gevalle van geslagsgeweld en seksuele misdrywe aan te meld en so die kringloop van geweld te verbreek.

“Die polisie het hierdie maand bewusmakingsveldtogte om hulde te bring aan die 20 000 vroue wat in 1956 na die Uniegebou opgeruk het om te betoog teen die uitbreiding van paswette na vroue,” sê brig. Herna Els, provinsiale hoof van die eenhede vir gesinsgeweld, kindermishandeling en seksuele misdrywe.

“Vroue is nou in magsposisies, vroue is opgelei, hulle is professionele mense, hulle is in diens. Meisies studeer aan tersiêre instansies, hulle gaan skool toe, matrikuleer en stel hulself in ’n posisie waar hulle in diens geneem gaan word.

‘Vroue in Suid-Afrika het ’n stem’

“Dit beteken vroue staan op vir hulself en hul kinders. Ek dink vroue in Suid-Afrika het ’n stem, en aangesien ons ’n stem het, dink ek ons kan nie swyg nie, ons kan nie fluister nie; ons moet opstaan teen die mishandeling wat vroue ervaar.”  

Sy sê vroue moet standpunt inneem. “Ons moet opstaan en duidelik en hard praat en ’n punt maak om Suid-Afrikaners bewus te maak dat ons sterk en kragtig is.”

Diegene wat bang is om te praat, diegene wat nie selfvertroue het om vorentoe te kom nie of vasgevang is in situasies waar hulle nie vir hulself kan praat nie, “ons moedig jou aan om op te staan en jou mishandelaar aan te meld”.

Hoe meer bewustheid daar oor geslagsgeweld, enige vorm van mishandeling en seksuele misdrywe geskep word, hoe gemakliker begin vroue voel om die misdade aan te meld, verduidelik Els. Dit kan so klein wees soos intimidasie of dreigemente – meld dit aan.

‘Dit sal uiteindelik opgelos word’

“Die Suid-Afrikaanse Polisiediens het baie jare gelede eenhede vir gesinsgeweld, kindermishandeling en seksuele misdrywe opgerig. Sommige van dié eenhede is later ontbind en die ondersoekers is as spesialis-individue in die algemene speurdiens opgeneem.

“Sedert 2010 is die eenhede egter weer gevestig omdat daar ’n groot behoefte was om kwesbare slagoffers te dien en te beskerm.”

Daar is 18 eenhede vir gesinsgeweld, kindermishandeling en seksuele misdrywe (GKS) in die Vrystaat, oor 111 polisiekantore versprei, met 200 polisiebeamptes in daardie afdelings.

Els vra slagoffers moet geduldig wees. Al word ’n saak nie vinnig opgelos nie; dit sal uiteindelik opgelos word. “’n Reeksverkragter is onlangs in hegtenis geneem en word aangekla van twaalf aanklagte van verkragting, onder meer. Sy misdade het in 2011 begin en die mees onlangse een het in 2020 plaasgevind.”

‘Slagoffervriendelike geriewe is beskikbaar’

“Ons het forensiese maatskaplike werkers – maatskaplike werkers wat forensies opgelei is – om spesifiek te help en minderjarige slagoffers en getuies te assesseer.

“In die meeste van die 111 polisiekantore in die Vrystaat is slagoffervriendelike geriewe beskikbaar. Dit beteken dat wanneer kwesbare slagoffers sensitiewe gevalle kom aanmeld, hulle in ’n private ruimte ondervra word.” Dis sodat hulle nie blootgestel word aan die openbare oor nie.

Die GKS-eenheid is verantwoordelik vir die ondersoek van alle seksuele misdade, misdade teen persone en die onwettige verwydering van persone en vermiste kinders jonger as 18 jaar. Die eenheid hanteer ook misdade wat elektroniese media gebruik, meestal verwant aan pornografie en kinderpornografie.

Alle slagoffers wat ’n misdaad aanmeld, moet met respek en waardigheid behandel word en ondervra word deur opgeleide polisiebeamptes op ’n slagoffersensitiewe wyse, want dit maak ’n groot verskil in wat die slagoffer onthul.

‘Toegewyde aanklaers wat aan ons sake toegewys is’

Hierdie misdade moet op ’n multidissiplinêre vlak aangepak word omdat daar gevalle is waar die polisie nie die vermoë het om bepaalde dienste te lewer nie, byvoorbeeld veiligheidskamers wat onder die mandaat van die Departement van Maatskaplike Dienste val, waar hulle help.

Wat die NVG betref, is daar toegewyde aanklaers wat aan ons sake toegewys word. Hulle help ons met die suksesvolle vervolging van ons verdagtes en het regtig ’n groot verskil gemaak. Ons het mense wat ons toewyding en verbintenis deel om aan hierdie sake te werk.

Els doen ’n beroep op vroue om mishandeling so gou moontlik aan te meld en verbind te wees om die proses tot die einde te sien. Daar is regtig ’n lang ry vroue en mans in blou wat wag om elke slagoffer wat mishandeling ervaar of probleme ondervind te help.

‘Geen beperking op tydsraamwerk’

As jy weet dat ’n vriend of familielid mishandel word, moet jy dit aanmeld. Daar is geen beperking op die tydsraamwerk waarin mishandeling aangemeld kan word nie. As ’n slagoffer nie by ’n polisiekantoor kan uitkom of ’n verslag kan indien nie, kan dit namens die slagoffer gedoen word.

Om enige vorm van mishandeling aan te meld, is daar kontaknommers beskikbaar. As jy ’n wenk oor mishandeling wil deurgee, bel Stop Misdaad by 08600 10111. Om geslagsgeweld by die beheersentrum aan te meld, bel 080 048 2482, of bel *120*7867#/SMS “help”.

OFM Nuus/Heidrè Malgas