Carolyn Hart kyk nie baie aksieflieks nie. Wanneer sy daarna kyk, voel sy soms dieselfde pyn as die karakters. Sy raak nie net regtig betrokke by die storie nie – haar liggaam word gestimuleer deur wat op die skerm gebeur, en haar spiere trek onwillekeurig saam.

Hart is een van ongeveer 4% van mense met ’n neurologiese toestand genaamd sinestesie. Mense met sinestesie ervaar dinge deur hul sintuie op ongewone maniere. Dit is nie ’n siekte nie, en dit is nie skadelik nie. Maar vir diegene wat dit het, is dit onmoontlik om te ignoreer.

Dit gaan nie net oor spiere wat saamtrek nie – daar is baie verskillende soorte sinestesie. Mense met sinestesie kan kleure sien wanneer musiek speel, of geure proe wanneer hulle sekere woorde hoor.

Dit het ’n goeie en ’n slegte kant, het Hart in 2015 aan The Psychologist gesê. Sy is ’n masseerterapeut, en dit kan haar by die werk help. “Wanneer ek aan mense raak, is ek geneig om dit in my eie liggaam te voel waar ek aan hulle werk,” het sy gesê. “Dit is baie aangenaam; dit is amper asof ek myself masseer.”

Kenners dink sinestesie is moontlik geneties. Dit is al meer as 200 jaar bekend. Maar dit is eers in die afgelope 20 jaar of so dat navorsers regtig die toestand noukeurig begin ondersoek het.

Hulle weet nou sommige sinestete (mense met sinestesie) het uitstekende geheues: om letters of klanke met kleure te assosieer, help hulle om lang stukke teks te onthou, of laat hulle maklik musiekstukke uit hul kop uit speel, want hulle “sien” die note in hul gedagtes terwyl hulle speel.

Dit kan ook mense help om meer kreatief te wees – Vincent van Gogh was vermoedelik ’n sinesteet. En sommige navorsers glo dat dit moontlik is om sommige dele van sinestesie te “leer”. Toetse het bevind dat nie-sintestete opgelei kan word om byvoorbeeld kleure met letters te assosieer.

Dit is ’n eienaardige toestand – maar miskien een wat voordele vir ons almal kan bied.

Lees meer

OFM Nuus mvh